Wednesday, October 31, 2007

Дээрэмчин (үргэлжлэл)

Дээрэмчин маань энэ удаад илүү их олз омог олно гэж найдаж байлаа. Дөрвөн том гэрлээрээ зам гэрэлтүүлсээр жаран морины хүчтэй тансаг хээнцэр даймлер хүчирхэг мотороо хүнгэнүүлсээр дээшээ өгсөн гарч ирэв. Мань эр түүний өндөр хамарт нь тулаад шахуу замыг нь хөндөлсөхөд лимузин огцом тоормозолжээ. Онгорхой цонхоор хилэгнэн уурласан улаан улаан толботой нүүр цухуйхад дээрэмчин тэр эрийн халзан дух, цулхгар хацар, үрчлээнийх нь цаанаас гэрэлтэх жижигхэн хорон нүд зэргийг олж харав.
- Замаас зайл! Одоохон зайл! гэж халзан эр хахир хоолойгоор хашгираад
- Херн, чигээрээ яв. Эсвэл очоод машинаас нь чирээд гаргаад ир! Тэр согтуу юм шиг байна.
Энэ үеийг хүртэл манай дээрэмчинг бүр эелдэг ч гэж хэлж болохоор байсан бол харин одоо хэрцгий ширүүн болжээ. Лимузины жолооч зузаан чийрэг эр зорчигчийнхоо хашгирахыг сонсмогц машинаасаа үсрэн гарч ирээд дээрэмчинг багалзуурдсан боловч гар бууны ишээр толгой руугаа дэлсүүлэн ёолсоор газар унав. Дээрэмчин түүний гулдайсан биен дээгүүр алхан гараад машины хаалгыг угз татан нээлээ. Тэгээд бүдүүн эрийн чихнээс чирч, түүний орилохыг үл тоон зам дээр гарган хаяв. Дараа нь гараа яаралгүй өргөн бүдүүний нүүр рүү хоёр удаа хүчтэй цохиход чимээ нь шөнийн нам гүмд чимээ ихтэй лүгхийн сонсдоно. Бараг ухаанаа тавьсан бүдүүн эр машиныхаа хажууд үхдэл аятай унаад өгчээ. Дээрэмчин түүний пальтог дэлгээд том алтан гинж болон түүнд байсан бүхий л зүйл, хар торгон зангиан дахь том эрдэнийн чулуутай зүүг нь авч, хуруунуудаас нь үнэт чулуутай дөрвөн ч бөгжийг нь бас дотоод хармаанаас нь түнтгэр арьсан түрийвчийг нь олзлов. Энэ бүхнийг өөрийнхөө пальтоны халаасанд хийгээд нөгөө бүдүүний цамцны сувдан тээглүүр, бүр захных нь тээглүүрийг ч хүртэл үлдээлгүй авч халааслав. Өөр олзлох юм юу ч үгүй болсон хойно дээрэмчин дэнлүүгээ өргөн газар хэвтээ жолоочийг харвал тэр амьд байгаа бөгөөд ердөө л ухаан алдсан ажээ. Тэгснээ эзэн рүү нь эргэн хувцсыг нь тасчиж эхлэв. Хөөрхий бүдүүн ингээд л зүйл дуусчээ хэмээхээс өөр бодолгүй айсандаа дуугарч ч чадахгүй чичирнэ.
Гэтэл гэнэт дээрэмчин ямар нэг чимээ сонсоод толгойгоо эргүүлэн харвал умар зүгээс хурдлан ирж буй машины гэрэл харагдав. Тэр машин дээрэмдүүлсэн хүмүүстэй тааралдаад одоо цагдаагийнхантай түүний мөрөөр мөшгин ирж байгаа нь гарцаагүй.
Дээрэмчний мэдэлд хэдхэн минут үлджээ. Тэр бүдүүнийг зам дээр хаячихаад машиндаа үсрэн орж засмал замаар хурдлав. Тэгснээ хажуу тийш эргэн шороон замаар орон давхисаар таван миль хиртэй холдсоныхоо дараа л сая зогсох зүрх гаргажээ. Одоо мань эр энэ буйхан газар олзоо тоолж суулаа.
Ноён Рональ Баркерын туранхай түрийвчинд долоон шиллинг, жүжигчин хатагтай нарын хэтэвчинд тус бүр дөрвөн фунт, эцэст нь даймлертай баяны үнэт эдлэлүүд, тарган түрийвчинд нь тавин фунтын таван дэвсгэрт, арван фунтын дөрвөн дэвсгэрт, арван таван соверен (нэг фунт стерлингтэй тэнцэх алтан зоос) нилээд хэдэн үнэт цаас гэх зэрэг зүйлүүд байв. Нэг оройн хувьд гэхэд дэндүү хангалттай болжээ. Дээрэмчин маань олзоо хармаалаад огтхон ч гэмгүй хүний дүрээр тамхи татан замаа хөөв.
Дээрх адал явдал болсны маргааш буюу Даваа гаригийн өглөө Уолкот-олд-плэйсийн эзэн сэр Генри Хейлуорти өглөөнийхөө цайг яаралгүй уугаад ажилдаа явахынхаа өмнө шүүхэд хэд хэдэн захидал бичихээр өрөө рүүгээ зүглэлээ. Сэр Генри бол гүнлэгийн (Английн орон нутгийн засаг захиргааны нэгж) шүүгч агаад үе залгамжилсан барон хүн билээ. Тэрээр арван жил шүүхэд ажилласан, бүх Уилдад ихэд нэр хүндтэй. Бас адууны аж ахуй эрхлэх агаад эндхийн хамгийн эрэмгий морьтон гэгддэг. Өндөр сайхан бие бялдар, сахлаа нямбайлан хуссан цэвэрхэн нүүр, өтгөн хар хөмсөг, шийдмэг зангийн илрэл болсон дөрвөлжин эрүүтэй тэрбээр тавь орчим настай боловч наснаасаа хамаагүй залуу харагдана. Түүнтэй хүмүүс дайсагнахаасаа илүү нөхөрлөхийг эрхэмлэдэг. Насыг нь үнэнээр нь илэрхийлж буй ганц зүйл бол байгаль эх өөрийн гаж араншингаа гаргаж сэр Генригийн баруун чихний дээр ургуулсан туг цагаан үс бөгөөтөл үүнээс болоод ч тэр үү өтгөн хар үс нь улам ч хар харагдана. Энэ өглөө сэр Генри сэтгэл санаа тогтворгүй байх бөгөөд гаансаа татангаа ширээний ард сууж гүн бодолд автана. Тэр гэнэт цочлоо. Лаврын бутаар хүрээлэгдсэн замаар ирж буй машины чимээ гарч нэн удалгүй улаан хацартай, шар сахалтай залуу эрийн жолоодсон хуучин уолсли хүрч ирлээ. Түүнийг хармагцаа сэр Генри үсрэн боссоноо буцаад суув. Минутын дараа зарц ноён Рональд Баркерын ирснийг дуулгахад л сая түүнтэй уулзахаар бослоо. Хэдийгээр айлд зочлоход эрт байсан боловч Рональд Баркер бол сэр Генригийн дотнын найзуудын тоонд багтдаг юм. Тэд хоёул сайн буудагч, морь сайн унадаг, бильярд сайн тоглодогоороо алдартай бөгөөд ижил сонирхол нь тэднийг ойртуулан нөхөрлүүлжээ. Найзууд дотроос нь хамгийн залуу, хамгийн ядуу Баркер Уолкот-олд-плэйст долоо хоногт хоёр оройг өнгөрүүлдэг заншилтай. Сэр генри нөхөрсгөөр гар сунган Баркер руу очиж:
- Өө, эртэч шувуухай хэмээн тоглоом хийн:
- Энэ чинь юу болоо вэ? Хэрэв та Льюис руу явж байгаа бол чинь зам нийлэх юм байна шүү гэлээ.
Гэтэл залуу эр нэг л хачин байдалтай, түүний сунгасан гарыг үл анзааран ууртай, асуусан харцаар сэр Генриг ширтэж урт сахлаа угзчин зогсоно.
- За, ямар ажил хэргээр ирэв? гэж шүүгч сонирхов. Залуу дуугүй зогсоно. Тэр нэг юм хэлэх гэсэн боловч зориглохгүй байгаа бололтой. Шүүгч маань тэвчээр алдаж эхэллээ.
- Та өнөөдөр нэг л биш. Ямар нэгэн юм болоо юу?
- Тиймээ гэж Баркер битүү хариулав.
- Тэгээд яасан?
- Та!
Сэр Генри инээмсэглэв.
- Суу найз минь. Хэрэв та надад сэтгэл хангалуун бус байгаа бол би таныг сонсоё л доо.
Баркер суулаа. Үзтэл тэр өөрийгөө нилээд хүчилж буй бололтой. Эцэст нь зориглон
- Яах гэж та өчигдөр намайг дээрэмдэв? гэсэн нь буу тасхийх адил сонсогдоно.
- Өчигдөр би таныг дээрэмдсэн гэж та хэлэх гээд байнаа даа?
- Өчигдөр Мейфильдийн замд машинтай булиа этгээд намайг зогсоосон юм. Тэгээд надад буу тулган түрийвч, цагийг минь авсан билээ. Сэр Генри тэр бол та байсан шүү дээ.
Шүүгч инээмсэглэв.
- Тэнд чинь надаас өөр өндөр булиа хүн байхгүй гэж үү? Зөвхөн би ганцаараа машинтай юм уу?
- Намайг роллс ройсыг бусад машинаас ялгаж чадахгүй гэж та арай бодоогүй биз дээ? Би чинь амьдралынхаа тэн хагасыг машинд өнгөрүүлсэн хүн. Танаас өөр роллс ройстой хүн энд байхгүй шүү дээ.
- Хонгор Баркер минь, таны тодорхойлсончлон одоо үеийн дээрэмчид өөрийн нутгийнхаа гадна талд дээрэм хийж явдаг гэдгийг та бодохгүй байх шиг байна. Тэгээд ч өмнөд Англид хичнээн л бол хичнээн роллс ройсыг харж болно.
- Үнэмшилгүй байна, сэр Генри, үнэмшилгүй байна. Та хэдийгээр өөрчлөхийг хичээсэн боловч би таны дууг таньсан. Хангалттай биш үү? Та яах гэж ингэв дээ? Би юу ч ойлгож чадахгүй байна. Өөрийн чинь дотнын нөхдийн нэг, танд тусалж байсан хүнийг ердөө л нэг хямдхан цаг, хэдхэн шиллингийн төлөө дээрэмдлээ гэж үү?
- Байж боломгүй юм гэж шүүгч инээмсэглэн хэлнэ.
- Бас хөөрхий хоёр жүжигчин, амьдрахын тулд л ядаж яваа улс. Би таны араас явсан шүү. Бас Ситигийн аварга загас байна. Нэгэнт дээрэмдэх гэсэн юм бол тиймэрхүү амьтдыг дээрэмдэх нь шударга хэрэг. Харин өөрийнхөө найзыг бас тэр бүсгүйчүүдийг... Итгэх ч арга алга.
- Үгүй тэгээд чи яагаад үүндээ итгээд байгаа юм бэ? Та ердөө л өөрөө өөрийгөө итгүүлээд байна. Харин бусдыг итгүүлэх ямар ч баталгаа танд алга байна шүү дээ.
- Би таныг шүүхэд шилжүүлсэн ч бэлэн байна. Та миний машины цахилгаан дамжуулагчийг салгаж байхад би багны доороос цухуйсан цагаан үсийг чинь харсан юм. Ямар жигшүүртэй, ичгүүртэй юм.
Хэрэв ажигч хүн байсан бол энэ үгийг сонсоод бароны царайд түгшүүр илрэхийг харахаар байлаа.
- Та ч сүрхий биетээр сэтгэдэг хүн байна.
Зочин уурлан царай нь минчийгээд ирлээ.
- Үүнийг хар, Хейлуорти гээд тэр ямар нэгэн хар материалын өөдөс гарган ирж
- Харж байна уу? Бүсгүйчүүдийн машины хажууд зам дээр хэвтэж байсан юм. Та машинаас гарахдаа урсан бололтой. Та машин барихдаа өмсдөг хар пальтогоо гаргаад ир л дээ. Хэрэв та зарцаа дуудахгүй бол би дуудая. Би энэ ажлыг эцсийг нь хүртэл хийх ёстой. Саад хийх гээд дэмий гэжээ.
Харин бароны хариулт санаанд оромгүй байлаа. Тэр босч очоод хаалгаа хаан түгжээд түлхүүрийг нь хармаалчихав.
- Та ингэж л хийх болж дээ. Таныг ажлаа эцсийг нь хүртэл хийж байх хооронд би хаалгыг түгжээтэй байлгая. Баркер одоо хоёул эр улс шиг ярилцанаа. Бидний яриа эмгэнэлтэйгээр төгсөхгүй байх нь танаас л шалтгаална.
Ингэж хэлээд сэр Генри бичгийн ширээнийхээ нэг нүдийг онгойлгов. Зочин ууртайгаар хөмсгөө зангидна.
- Сүрдүүлэг танд тус болохгүй, Хейлуорти. Би үүргээ биелүүлж байгаа тул та намайг айлгаж чадахгүй.
- Би таныг айлгах гээгүй байна. Эмгэнэлийн тухай ярихдаа би таны тухай яриагүй билээ. Би энэ түүхийг олонд тараахыг хүсэхгүй байна. Надад төрөл төрөгсөд байхгүй боловч гэр бүлийн нэр төр гэж юм бий. Үүнийг бодолцохгүй байж болохгүй.
- Энэ тухай бодоход хэтэрхий оройтож.
- Тийм биш ээ. Би танд олон юм ярих хэрэгтэй болох нь. Юуны өмнө та үнэн хэлжээ. Тиймээ, би өчигдөр таныг Мэйфильдийн замд зогсоосон.
- Яагаад...
- Хүлээж бай. Би өөрөө бүгдийг ярина. Үүнийг хар. Сэр Генри ширээнийхээ нүднээс хоёр жижиг боодолтой зүйл гаргаж ирлээ.
- Би үүнийг өнөө орой Лондонгийн шуудангаар явуулах гэж байсан юм. Нэг нь танд хаяглагдсан байгаа. Харин одоо танд өгч болох нь байна. Дотор нь таны түрийвч, цаг хоёр байгаа. Хэрвээ тасалсан цахилгаан дамжуулагчийг эс тооцвол танд өчигдөр оройн явдлаас ямар ч гарз тохиосонгүй. Нөгөө боодлыг нь Гэйеэти театрын залуу хатагтай нарт хаягласан. Дотор нь тэдний хэтэвч буй. Тэгэхээр таныг намайг илрүүлэхээс өмнө би та бүхний гарз хохирлыг төлөхөөр зорьсныг минь үнэмшсэн байх гэж найдна.
- Тэгээд? гэж Баркер асуув.
- Одоо харин сэр Жорж Уайльдын талаар ярия. Магадгүй түүнийг Уайльд ба Гугендорф пүүсийн эзэн, бас Ладгэйтийн банк гэгчийг байгуулсан гэдгийг та мэдэхгүй байх. Харин жолооч нь бол өөр хэрэг. Би бүр түүнийг шагнахаар зэхэж байсан гэдгээ хэлэе. Хамгийн гол нь түүний эзэн. Би баян хүн биш гэдгийг та мэднэ. Энэ талаар бүх л гүнлэг даяараа мэднэ дээ. Дербид болсон уралдаанд Хар алтанзул маань хожигдсоноос би их юмаа алдсан. Бас өөр бэрхшээлүүд ч байлаа. Харин дараа нь би мянган фунтын өв залгамжлав. Тэр муу өөдгүй банк долоон хувийн хүү төлдөг байсан. Уайльдыг таньдаг байсан тул би түүнтэй уулзаж банк нь найдвартай эсэхийг асуусан юм. Тэр маш найдвартай гэхэд нь итгээд мөнгөө хийчихлээ. Гэтэл хоёрхон хоногийн дараа Уайльд дампуурснаа зарлачих нь тэр. Тэр аль хэдийн гурван сарын өмнөөс зайлшгүй сүйрэх аюултай болсноо мэдэж байжээ. Мэдсээр байж надад байсан бүхнийг минь аваад арилж өгөв. Ингээд би мөнгөө алдаж, ямар ч хууль надад тусалж чадсангүй. Уайльдтай дахин уулзахад тэр намайг доромжилж билээ. Тэр үнэт цаас худалдаж авахыг зөвлөөд харин ч чи гайгүй салснаа их юм гэж бод гэв. Тэгэхэд л би түүнтэй тооцоо хийхээр тангарагласан юм. Би аятай боломжийг хайж байлаа. Тэгээд түүнийг бүтэн сайн бүр их орой Истборноос ирдгийг мэдэв. Тэр их хэмжээний мөнгө биедээ явдгийг ч бас мэдэв. Ингээд л түүний түрийвч минийх болсон юм даа. Та үүнийг ёс суртахуунгүй хэрэг гэж хэлэх гээд байна уу? Хэрвээ надад хугацаа байсан бол би тэр муу новшийг бүр нүцгэлэх байснаа хэлчихэе. Муу новш олон хүнийг нүцгэлсэн дээ.
- Бүх юм ойлгомжтой. Гэхдээ энд би ямар хамаатай юм бэ? Бас тэр жүжигчид ч гэсэн?
- Ухаалаг байж үз, Баркер. Би өөрийн дайснаа дээрэмдчихээд яаж баригдахгүй байхав? Аюултай биз дээ? Тэгэхээр би жирийн л дээрэмчин шиг байж, санамсаргүй таарсан Уайльдыг дээрэмдсэн болгож харагдуулах хэрэгтэй байв. Ингээд би азанд найдаж их зам дээр гарлаа. Гэтэл гай болоход хамгийн түрүүнд тантай таарчихдаг байгаа. Тэнэг хүн биш дээ. Таны машины дууг сонсоод л таньсан, хараад золтой л инээчихээгүй. Гэвч жүжгээ дуустал нь тоглох хэрэгтэй шүү дээ. Жүжигчидтэй ч бас л төстэй юм болсон. Харин тэгэхэд би өөрийгөө золтой л илрүүлчихсэнгүй. Гэлээ ч инээдмийн жүжгээ үргэлжлүүлсээр байв. Тэгж байтал хүлээж байсан этгээд маань ч хүрээд ирлээ. Би түүнд юу ч үлдээлгүй тонохоор бэлдэж байсан, тоносон ч. Ичих юм огтхон ч алга. За, Баркер юу хэлмээр байна даа? Өчигдөр би танд буу тулгаж байсан бол одоо та надад тулгаж байна.
Залуу эр инээсээр алгуурхан босч шүүгчийн гарыг чанга атгав.
- Дахиж л ийм юм бүү хийж үзээрэй. Дэндүү аюултай. Энэ муу өөдгүй гахай Уайльд таныг барих юм бол бүр ч аюултай юм болно шүү гэлээ.
- Баркер, чи сайн залуу байна. Хойшид би иймэрхүү ажил хийхгүй гэж бодож байгаа. Сайхан цагийн тухай хэн хэлсэн билээ дээ. Золиг гэж, сонин юм. Жинхэнэ амьдрал. Ойд ан хийхийн тухайд бол бүр ярих юм алга. Өчигдрийнхийг дахиж хэзээ ч давтахгүй ээ. Эс тэгвэл биеэ татаж чадахгүй болно.
Ширээн дээрх утас дуугарав. Барон утсаа аван чагнаснаа зочин руугаа харан инээмсэглэв.
- Би өнөөдөр жаахан саатчихлаа гэснээ залуу руу хандаж:
- Гүнлэгийн шүүхэд нэгэн жижигхэн дээрмийн хэрэг намайг хүлээж байх шиг байна гэлээ.

No comments: